Prawo daje kredytobiorcom frankowym możliwość zaprzestania płatności rat kredytowych jeszcze przed wydaniem wyroku kończącego toczący się proces sądowy. Może to nastąpić poprzez skorzystanie ze szczególnego instrumentu w postaci zabezpieczenia swojego roszczenia.
Co to jest zabezpieczenie roszczenia w sprawie frankowej?
Zabezpieczenie roszczenia jest instytucją procesową, regulowaną przez przepisy art. 730 i następne Kodeksu postępowania cywilnego. Ma ona na celu tymczasowe zabezpieczenie roszczeń powoda.
W przypadku kredytów frankowych zabezpieczenie roszczenia polega na wstrzymaniu płatności rat kredytowych na czas trwania postępowania sądowego.
Jakie są skutki prawne zabezpieczenia kredytu frankowego?
Skutek prawny uwzględnienia prze Sąd złożonego wniosku oraz udzielenia przez niego zabezpieczenia jest dla każdego frankowicza bardzo daleko idący. Na jego podstawie bowiem, będzie on zwolniony z obowiązku uiszczania rat zaciągniętego kredytu na czas trwania postępowania sądowego.
W jaki sposób uzyskać zabezpieczenie roszczenia w sprawie frankowej?
Trzeba pamiętać, że strona występująca o zabezpieczenie musi uprawdopodobnić przed Sądem zgłoszone roszczenie oraz istnienie interesu prawnego w jego udzieleniu.
Ten ostatni istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu prowadzonego postępowania.
Wniosek o udzielenie zabezpieczenia składa się na piśmie do Sądu, który jest uprawniony do rozpoznania sprawy frankowej w I instancji. Może to nastąpić w toku procesu lub nawet jeszcze przed jego wszczęciem. Co ważne, postępowanie zabezpieczające objęte jest specjalną „szybką ścieżką” procedowania. Polega ona na tym, że wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do Sądu.
Musisz wiedzieć, że postanowienie w przedmiocie udzielania zabezpieczenia jest wykonalne już od chwili jego wydania. Dzięki temu powód nie musi czekać na wyrok Sądu w samej sprawie frankowej, lecz jest uprawniony właśnie na jego mocy przestać płacić raty na rzecz banku.
Samo postanowienie Sądu w tym przedmiocie jest zaskarżalne do Sądu drugiej instancji, jednak złożenie zażalenia nie ma żadnego wpływu na jego natychmiastową wykonalność.
Do tej pory większość sądów nie dawała się jednak przekonać do wydania postanowienia o zabezpieczeniu. Wynikało to z faktu, że Sądy uznawały, że banki, jako instytucje, co do zasady w pełni wypłacalne, rozliczą się z Klientem jeśli umowa zostanie uznana za nieważną, a zatem nie jest prawdopodobnym, aby brak zabezpieczenia miał pozbawić Klienta tej możliwości.
Przełomowe orzeczenie TSUE
Wszelkie dywagacje i spory prawne w powyższym kontekście w zasadzie przeciął wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 czerwca 2023 r. w sprawie o sygn. akt C-287/22 wydany na podstawie pytania prejudycjalnego wystosowanego przez Sąd Okręgowy w Warszawie.
Zgodnie z nim - w oczekiwaniu na ostateczne rozstrzygnięcie w przedmiocie unieważnienia zawartej przez konsumenta umowy kredytu ze względu na to, że zawiera ona nieuczciwe warunki spłaty rat miesięcznych należnych na jej podstawie, Sądy są uprawnione do zastosowania odpowiedniego zabezpieczenia roszczenia takiego konsumenta, w sytuacji gdy zastosowanie takiego środka tymczasowego jest konieczne dla zapewnienia pełnej skuteczności przyszłego orzeczenia. Zgodnie z przedmiotowym orzeczeniem, przesłanka istnienia „interesu prawnego” przewidziana w naszym Kodeksie postępowania cywilnego powinna być interpretowana w sposób zapewniający skuteczność dyrektywy i pozwalający na zaprzestanie płacenia rat w sytuacji, gdy konsument miałby je płacić przez kilka lat toczącego się procesu.
Zabezpieczenie roszczenia w sprawie frankowej przeciwko syndykowi Getin Noble Bank
W sprawach wytoczonych przez frankowiczów przeciwko Getin Noble Bank Spółka Akcyjna uzyskanie zabezpieczenia wydaje się bardziej skomplikowane.
Wynika to z faktu, iż 30 września 2022 roku Bankowy Fundusz Gwarancyjny ogłosił, że wobec Getin Noble Bank S.A. wszczęto procedurę przymusowej restrukturyzacji z uwagi na jego kondycję finansową i zagrożenie dla całego sektora finansowego w Polsce.
Zdaniem niektórych prawników, zastosowanie w takiej sytuacji ma art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, zgodnie z którym - postępowanie zabezpieczające skierowane do majątku podmiotu w restrukturyzacji wszczęte przed wszczęciem przymusowej restrukturyzacji podlega umorzeniu. Poza tym, jak stanowi ust. 4 tego przepisu – w czasie trwania przymusowej restrukturyzacji w stosunku do podmiotu w restrukturyzacji niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania zabezpieczającego.
Twierdzenia tego rodzaju pozostają jednak w rażącej sprzeczności ze znacznie ważniejszą zasadą bezwzględnej ochrony interesu prawnego konsumenta, będącego kredytobiorcą, a więc zwłaszcza z zapisami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 93/13/EWG. Cytowane przepisy ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym także wprost naruszają zapisy dyrektywy Nr 2014/59/UE, która w sposób wyraźny nie przyznaje państwom członkowskim uprawnienia do zakazywania wszczynania postępowań w przedmiocie zabezpieczeń ani ich udzielania.
Na chwilę obecną orzecznictwo w sprawach o zabezpieczenie roszczeń przeciwko Getin Noble Bank S.A. w upadłości nie jest ostatecznie ukształtowane. Warto jednak walczyć o swoje prawa i przynajmniej próbować. Szczególnie, że w tym przypadku raczej trudno liczyć na to, że Bank komukolwiek cokolwiek odda.
